صیغه موقت آری یا نه؟
بعد از روي کار آمدن حکومت اسلامي در ايران، خيلي از مباحثي که سالها بود تقريبا فراموش شده بود دوباره زنده شد و لغات و اصطلاحاتي رواج پيدا کرد که شايد براي خيليها بهخصوص جوانترها ناآشنا و غريبه بود. مثل نفقه، حضانت، ولايت قهري و صيغه.
غت «صيغه» براي خيليها يادآور زنان بيوه است و ثواب صيغه کردن آنها توسط حتا مردهاي زندار. اما آن چيزي که بعد از انقلاب شايد براي اولين بار مطرح شد، صيغه دخترها و پسرها بود. دهه هفتاد بود که آقاي رفسنجاني در تريبون نماز جمعه اعلام کرد که دخترها و پسرها به جاي اينکه به طور غيرشرعي با هم رابطه داشته باشند بهتر است که به عقد موقت هم درآيند. اين حرف در آن زمان جنجال زيادي به پا کرد. خيليها آن را رواج فحشا دانستند و بعضيها هم از آن حمايت کردند.
ولي واقعا به نظر شما صيغه، نوعي فحشاست؟ شما که به رابطه آزاد پسر و دختر معتقديد فکر ميکنيد چه فرقي بين اين رابطه با ازدواج موقت وجود دارد؟ حاضريد با دوست دختر يا پسرتان به طور موقت ازدواج کنيد؟
«شيدا» ميگويد اگر ازدواج موقت رواج داده شود ديگر هر مردي به خودش اجازه ميدهد که اين پيشنهاد را به دخترها بکند و معتقد است که اين، علني شدن فحشاست: «مثلا من آدمي هستم كه امكان ندارد اگر در خيابان راه بروم و كسي با من صحبت كند، من حتي جوابش را بدهم وليكن اين مسئله صيغه باعث ميشود كه هر مردي در خيابان به ديدي به من نگاه كند كه احساس كند ميتواند من را براي يك شب هم كه شده به اسم صيغه پيش خودش ببرد. يعني ديگر هيچ فرقي بين هيچ آدم خوب و بدى وجود نخواهد داشت».
«سهند» هم همين نظر را دارد. به عقيده او مسئلهي داشتن يا نداشتن رابطه جنسي، يک مسئلهي خصوصي است که نبايد قانون در آن دخالت کند: «اين ازدواج موقت با همه تعاريفي كه خود علما از آن ميكنند من تفاوت چنداني با مسئله فحشا در آن نميبينم. يعني مدت دارد، مسائل مالي در آن دخيل است، به نظر من خيلي اتفاقا ضد مقوله ازدواج است، ضد مقوله عشق است، ضد مقوله رابطه سالم بين زن و مرد است و فكر ميكنم اين مسائل بايد براي آدمها خيلي ساده اتفاق بيفتد و اتفاقا حل مسئله رابطه جنسى آدمها به صورتى خارج از زندگى مشترك يا خارج از عشق، دقيقا يك مسئله خيلى خصوصي و خيلى شخصى است و در آن حوزهاي است كه قانون نبايد وارد آن شود.»
اما محمد جواني است که در پايگاه اينترنتي ازدواج موقت ثبت نام کرده و تا حالا چندين بار هم اين کار را کردهاست. به نظر او، اين راه حلي است که اسلام براي رفع نيازهاي جنسي جواناني که امکان ازدواج دائم ندارند گذاشته و بايد از آن استفاده کرد: «خوب منى كه مثلا ?? سال سن دارم و نميتوانم همان اول زندگي، يك شرايط درست و حسابي داشته باشم، حداقل خانه، ميخواهم با ازدواج موقت فعلا يكسري مراحل را طي كنيم كه اين غرايز سركوب نشود، چون سركوب شدن اين غرايز باعث ميشود كه آدم مشكلات روحى روانى پيدا كند. مسلما اسلام هم به اين چيزها فكر كرده و خيلي معقول راهش را گفته».
کساني که معتقدند ازدواج موقت بايد در جامعه رواج داده شود، دليلشان را حل مشکل رابطه جنسي دخترها و پسرها عنوان ميکنند. ولي خيليها معتقدند که قضيه ازدواج موقت، بيشتر از آنکه به نفع رابطه جنسي دخترها و پسرها باشد، براي دخترها مشکل ايجاد ميکند. به نظر اين عده، آن طبقهاي از جامعه که مسئله رابطه دختر و پسر برايشان حل شده که اصلا به ازدواج موقت فکر نميکنند. آنها بدون خواندن هرنوع صيغه و عقدي به راحتي با هم دوست ميشوند و هروقت هم که نخواهند رابطهشان را قطع ميکنند. براي اين گروه شايد مسئله بکارت هم ديگر خيلي مهم نباشد. اما براي قشر سنتي و مذهبي، مسئله باکره بودن دختر در زمان ازدواج خيلي مهم است و اگر اين دختر، چه در يک رابطه عادي و چه در اثر يک ازدواج موقتي بکارتش را از دست بدهد، در حقيقت تباه شده است. پس واقعا قرار است ازدواج موقت مشکل چه گروهي را حل کند؟
«بامداد» معتقد است که ازدواج موقت فقط يک سرپوش و در حقيقت نوعي کلاه شرعي براي خانوادههاي سنتي است: «بچههايى كه خانوادههاشان تفكر سنتى دارند، حالا حتما لازم نيست مذهبى باشند، فقط سنتى باشند، اين اتفاق خيلى سخت است كه ببينند دختر يا پسرشان با دختر و پسرهاي ديگر رابطه آزاد دارد. براي همين يك پوشش خيلى الكى مثل يك پرانتز يا چيزى شبيه آن براى اين قضيه باز ميكنند كه فقط خودشان را راحت كنند يا مثلا اينكه به قول معروف جلوى در و همسايه اين اتفاقها نيفتد كه پشتشان بد حرف بزنند. اين اخص خانوادههاى مذهبي است كه حالا مثلا شما كه با هم هستيد، اقلا صيغه باشيد».
دکتر شهلا اعزازي، جامعهشناس هم معتقد است که ازدواج موقت نه تنها مشکلي را حل نميکند بلکه مشکلات بيشتري را هم به وجود ميآورد: «ما در کار جامعهشناسيمان هميشه فکر ميکنيم حالا اين مسئلهاي که مطرح شده، ايدهاي که ميآيد، چه کسي از آن نفع ميبرد و چه کسي ضرر. به نظر ميرسد که اين ايده بيشتر به نفع پسران هست و ضررهايي که به دختران وارد ميکند خيلي بيشتر از آن حديست که بخواهد حالا معضل روابط جنسي را حل بکند، چون يک معضل ديگر و بسيار شديدتر بوجود ميآورد».
دکتر اعزازي ميگويد در جامعهاي که حتا ازدواج با زن مطلقه هم خيلي رايج نيست و مردان جوان تمايلي به اين کار ندارند، چطور ميشود دختري که ازدواج موقت کرده بتواند بعدا بدون مشکل ازدواج کند؟ اين استاد دانشگاه معتقد است اگر قرار است ازدواج موقت رايج شود، قبل از آن بايد يکسري کارهاي فرهنگي کرد و اين ديد را از بين برد که در حالي که مسئله بکارت دخترها هنوز حل نشده، بودن پسر با چندين دختر خالي از اشکال است: «پيش از آنکه بخواهند صيغه را راه بيندازند، اگر قرار است اين کار را بکنند، بايد يکسري کارهاي فرهنگي بسيار زيادي صورت بگيرد و اقداماتي انجام بدهند. مثلا مسئلهي بکارت که هنوز در ايران بسيار مهم است اصلا از بين برود و مطرح نباشد. بودن يک دختر با دهتا پسر هم مطرح نباشد. همانطور که اينروزها وقتي که روي صيغه تاکيد ميکنند، گويا بودن يک پسر با دهتا دختر هم ديگر خيلي مطرح نيست».
دکتر فاطمه قاسمزاده، روانشناس و مشاور خانواده هم معتقد است که در جامعهاي که هنوز مسئله بکارت دخترها حل نشده، صحبت درباره موضوعاتي مثل ازدواج موقت فقط ميتواند به ضرر دخترها تمام شود: «در همين روابط آزاد، چون من خودم کار مشاوره ميکنم، به جواناني برخورد ميکنيم، بخصوص به دخترها، که بهرحال در اين روابط آزاد از نظر بکارت دچار مشکل شدهاند و ميدانيم که الان يکي از جراحيهاي رايج در جامعهي ما همين جراحي ترميم پرده بکارت است. خب اين نشان ميدهد که ما يک چيزي را هنوز نپذيرفتهايم، همين روابط آزاد را، چون اگر بپذيريم که ديگر نميرويم جراحي بکنيم. در واقع بايد هم دختر خودش بپذيرد که اشکالي از اين نظر ندارد و هم آن پسري که ميخواهد با او ازدواج کند، فکر کند که خودش هم روابطي داشته و اين دختر هم دارد. اما چون جامعهي ما اين را نپذيرفته، نه از نظر اخلاقي و نه از نظر اجتماعي و نه از نظر قوانين، بنابراين بشدت دخترها دچار ناراحتي ميشوند. ولى خوب در گروههايى كه اين را قبلا پذيرفتهاند و اصلا اشكالى برايشان ندارد و خانوادهشان هم پذيرفتند و احتمالا ازدواجهايى خواهند داشت كه شايد براى آن مردى هم كه در آينده ميخواهد با او ازدواج بكند، مسئله بكارت مهم نيست، خوب اينها بله مشكلي ندارند ولى درصد اينها در جامعه ما خيلي كم است».
بعضي از طرفداران ازدواج موقت ميگويند الان هم رابطه آزاد دختر و پسر در ايران وجود دارد و ازدواج موقت فقط اين رابطه را از حالت بيبندو باري خارج ميکند. ولي آيا واقعا هيچ فرقي بين رابطه دوستي دختر و پسر و ازدواج موقت آنها وجود ندارد؟
دکتر اعزازي معتقد به وجود تفاوت بين اين دو مقوله است: «ببينيد، الان دخترها و پسرها خودشان نوع روابطشان را تعيين کردهاند، بدون صيغه، بدون هر چيز ديگري. دوستدختر يا دوستپسر شدن يک مقدار زمان ميبرد، آنها توي يک رابطهاي همديگر را ميشناسند، يکيـ دوماه با هم رابطه دارند و بعد ممکن است به رابطهي جنسي بيانجامد يا نينجامد. اما صيغه مثل اين است که ناگهان آدم يکي را پيدا ميکند و بعد او را صيغه ميکند».
ولي غير از همه اين آدمها، عده ديگري از جوانها هم هستند که اصلا به اين مقوله فکر نميکنند. براي آنها رابطه دختر و پسر يک چيز عادي و حل شده است و اصلا دليلي نميبينند که بخواهند به موضوع ازدواج موقت حتا فکر کنند. «حافظ» يکي از اين جوانهاست: «من رابطهاى كه دارم بيشتر با جوانان همسطح و در واقع همپالكى خودم است. با اين جوانها هم خيلى ما صحبتى در اين زمينه نميكنيم يعنى خيلى مسئله جدى نميشود، هيچ وقت بحث جدى نميشود كه بخواهيم راجع به اين موضوع صحبت كنيم. ما بحثهاى ديگرى داريم که بيشتر راجع به آنها صحبت مىكنيم ولى در اين مورد واقعا نه».
فکر ميکنيد چند درصد از جوانان ايران مثل حافظ و بامداد و سهند و شيوا فکر ميکنند؟ چند درصد با محمد همعقيده هستند؟ فکر ميکنيد چه تعداد از خانوادههاي حتا سنتي به دختر ازدواج نکردهشان اجازه ميدهند که صيغه بشود؟ يادمان باشد که حتا براي ازدواج موقت هم اگر دختر باکره باشد، اجازه پدر لازم است. ميگويند ازدواج موقت جلوي روابط بيقيد وبند دختر و پسر را ميگيرد. فکر ميکنيد اصلا روابط بيقيدوبند دختر و پسر در جامعه امروز ايران چقدر معني دارد؟
اگر يک نگاهي به دور و برمان بيندازيم، جواب خيلي از اين سؤالها را پيدا ميکنيم. فقط بايد چشمانمان را باز کنيم.
ميترا شجاعي
نظر شما در مورد ازدواج موقت چيست؟(لطفا جنسيت و سن خود را ذکر کنيد)
به نقل از: http://mohsenazizi.blogfa.com