همدلی با فرزند

ما نباید از این شیوه‏ی موثر که مورد توجه همه‏ی روانشناسان و علمای تعلیم و تربیت است غفلت کنیم. مطالعه‏ی شیوه‏ی زندگانی پیامبر اکرم صلی‏الله علیه‏ واله وسلم و امامان معصوم علیهم‏السلام نشان می‏دهد که قرن‏ها قبل از آنها این مساله به عنوان موضوع اصلی روانشناسی کودک و نوجوان مطرح و در برخوردهای این بزرگان با کودکان و نوجوانان به دقت مورد توجه بوده است.

پیامبر اکرم "ص" چنان روابط گرم و صمیمانه‏ای با کودکان داشت که آنان بی‏هیچ دغدغه‏ای با او به بازی می‏پرداختند. همبازی شدن با کودکان، با آنها به گردش و تفریج رفتن، وقت بیشتری را با آنها به صحبت و گفتگو مصرف کردن و بالاخره با محبت و احترام با آنها رفتار کردن در پیدایش صمیمیت موثر است .

با فرزندان به بازی و جست و خیز بپردازید

با کودکان خود بازی های کودکانه کنید. زمستان ها با برف، آدم برفی بسازید و از برف بازی لذت ببرید. شاید نتوانید هم پای او بدوید و تحرک داشته باشید. حضور شما، نیروی پایداری را در کودکتان افزایش می دهد و دلیلی برای خنده و شادی هر دو شما خواهد شد. بچه ها از اینکه می توانند بیشتر بپرند و سریع تر بدوند، احساس غرور می کنند و با آزاد کردن انرژی درونی شان، احساس شادی و نشاط می کنند.

برای رسیدن به صمیمیت باید از عواملی که موجب از بین رفتن صمیمیت و پیوند قلبی می‏شوند پرهیز کرد. اهانت و تحقیر کودک، سرزنش‏های مداوم و انتقادهای بیجا از مهم‏ترین عواملی هستند که بذر کینه و نفرت را در دل کودک می‏پاشند

با صدای بلند بخندید

لطیفه بگویید. داستان های طنز و خنده دار و شعرهای شاد بخوانید. به دنبال سرگرمی های شاد کننده باشید. کاری کنید تا صدای خنده فرزندتان بلند شود. آن وقت خواهید دید که با خنده او شما هم خواهید خندید. خندیدن شما تأثیر فراوانی بر جسم و جان شما می گذارد و بسیاری از فشارهای روانی کاهش پیدا می کنند. اکسیژن بیشتری به بدنتان می رسد و با روحیه بهتری به حل مشکلات می پردازید. کودکان موفق، کودکان شادند و کودکان شاد، کودکان موفقند.  همه کودکان به زمانی برای تخلیه بار هیجانی، زنگ تفریح و بازی های شادی بخش نیاز دارند. دیدن پرواز پرندگان، حرکت ابرها و دقت در محیط اطرافشان هم می تواند به نوعی تفریح به شمار آید.

به صحبت فرزندتان فعالانه گوش دهید

هیچ چیز مثل گوش دادن به سخنان کودک و توجه کردن به رفتارهای او نمی تواند احساس شادی و شعف را در وی به وجود آورد. شاید با این کار خود به او می فهمانید که چقدر برایش ارزش قائلید. شنونده فعال بودن به معنای آن است که وقتی فرزندتان با شما صحبت می کند، اگر کاری در دست دارید، کنار بگذارید و به گفته های او توجه کنید.

برای رسیدن به صمیمیت باید از عواملی که موجب از بین رفتن صمیمیت و پیوند قلبی می‏شوند پرهیز کرد. اهانت و تحقیر کودک، سرزنش‏های مداوم و انتقادهای بی‏جا، ناسزا گفتن به او و به کارگیری الفاظ رکیک و تعبیرهای غیرمحترمانه از مهم‏ترین عواملی هستند که بذر کینه و نفرت را در دل کودک می‏پاشند و زمینه را برای پیدایش صمیمیت از بین می‏برند. بر این اساس در تعالیم اسلامی توصیه‏های اکیدی وجود دارد که پدر و مادر با فرزندان خود با ادب و احترام رفتار کنند، پیامبر اکرم "ص" فرمود: فرزندانتان را گرامی بدارید (با احترام با آنها رفتار کنید) و رفتارتان را نسبت به آنها نیکو سازید. بر این اساس موارد زیر می تواند در افزایش صمیمیت در رابطه با فرزندان موثر باشد.

قبل از آنکه کودک در آستانه‏ی بلوغ قرار گیرد و گرفتار طوفان روحی و عاطفی گردد باید با برقراری رابطه‏ی صمیمانه در دل او راهی جست

رفتار محترمانه با فرزندان خود داشتن، علاوه بر آثار تربیتی یاد شده، این اثر مهم را نیز دارد که سبب می‏شود فرزندان هم به دیده‏ی احترام در والدین خود بنگرند. این نگرش، آنها را به اطاعت از والدین وا می‏‏دارد و بر نفوذ کلامشان می‏افزاید. رابطه‏ی صمیمانه داشتن با کودکان در این دوره‏ی سنی از یک جهت اهمیتی ویژه دارد و آن این است که کودکان در این دوره از آرامش و ثباتی مطلوب برخوردارند. اما این آرامش، آرامش قبل از طوفان است. آنها با نزدیک شدن به دوره‏‏ی نوجوانی و بلوغ دستخوش بحران و انقلاب روحی می‏شوند و آرامش خود را تا حد زیادی از دست می‏دهند. اگر والدین در دوره‏ی دبستانی نتوانند با کودک خود رابطه‏ی صمیمانه برقرار کنند، در دوره‏ی بلوغ و در چنان شرایط بحرانی، ایجاد صمیمیت بسیار دشوار است و چون موثرترین راه نفوذ در نوجوانان و ارشاد و تربیت آنها، برقراری رابطه‏ی صمیمانه با آنهاست، می‏توان به اهمیت ایجاد صمیمیت در دوران کودکی پی برد. بنابراین علاج واقعه را قبل از وقوع باید کرد. قبل از آنکه کودک در آستانه‏ی بلوغ قرار گیرد و گرفتار طوفان روحی و عاطفی گردد باید با برقراری رابطه‏ی صمیمانه در دل او راهی جست. همدلی و صمیمیت با کودک، سرمایه‏ی گرانبهایی است که او را از بسیاری از آفت‏ها در دوره‏های بعد حفظ می‏کند و پیوند او را با خانواده محکم می‏سازد. از اینجا می‏توان بار دیگر به این نکته‏ی مهم پی برد که دوران کودکی از لحاظ تربیتی فرصت بی‏نظیری است که نباید آن را از دست داد.

برگرفته از کتاب فرزند صالح

گنجینه ، اردیبهشت 1384، شماره 51

فرآوری و تنظیم : کهتری

تبیان

به نقل از : وبلاگ روانشناسی و مشاوره

https://www.google.com/reader/view/#stream/feed%2Fhttp%3A%2F%2Fmohsenazizi.blogfa.com%2Frss.aspx